Zwarte Zwaan

Beurzen beleven hun slechtste weken sinds 2009, Wall Street kreeg maandag 16 maart het grootste verlies sinds de beurskrach van 1987 voor zijn kiezen. De gevolgen van de coronacrisis wijzen op de klassieke kenmerken van de Zwarte Zwaan (een term die bedacht is door de wetenschapper en beurshandelaar Nassim Taleb):

  1. het is een totaal onverwachte gebeurtenis, een uitschieter die buiten de normale gang der dingen valt;
  2. het is een gebeurtenis met Zeer Grote Gevolgen;
  3. we gaan er naderhand, ondanks dat het een totaal onverwachte gebeurtenis is, verklaringen voor bedenken die de gebeurtenis begrijpelijk en, alsnog, voorspelbaar maken.

De twee laatste Zwarte Zwanen waren de aanslag op het World Trade Centre op 11 september 2001 en de val van Lehman Brothers, die de kredietcrisis van 2008-2009 zou inluiden. Van de ene gebeurtenis werd achteraf gezegd dat er een keer een grote aanslag zou plaatsvinden, van de andere dat de ongecontroleerde speculatie met hypotheken en kredieten een keer mis zou gaan. De wereldwijde uitbraak van het coronavirus past in hetzelfde rijtje.

Alle gebeurtenissen leidden tot grote koersvallen op de beurzen. In alle gevallen wisten de beurzen zich ook weer te herstellen, al dan niet door ingrijpen van centrale banken en overheden. Dat zal met deze crisis niet anders zijn.

Warren Buffett
In tijde van grote onzekerheid wordt altijd een beroep gedaan op de kennis van de superbelegger Warren Buffett. Niet voor niets draagt hij de eretitel ‘Orakel van Omaha’. Buffett loopt al een tijdje mee (hij is 89) en met zijn zeventigjarige ervaring als belegger wordt hij in de financiële wereld serieus genomen.

Deze koersdaling omschrijft hij als een linkse en rechtse directe. Eerst was er de zorg om corona, vrijwel onmiddellijk gevolgd door de daling van de olieprijs, omdat de OPEC uit elkaar dreigde te klappen.

Buffett vindt deze daling niet lijken op de beurskrach van 1987, toen op Zwarte Maandag 19 oktober de beurs met 20% daalde. Ook niet op de start van de kredietcrisis in 2008, die zou uitmonden in de Grote Recessie, omdat er toen sprake was van een systeemcrisis: het financiële systeem stond op instorten.

Nu hebben we maken met een extern gegeven, een pandemie, die uiteraard een enorme impact zal hebben op de wereldeconomie. Het is echter te vroeg om nu al in te schatten hoe groot de schade zal zijn. Maar dat de wereld hard geraakt wordt en dat veel sectoren en bedrijven het moeilijk zullen krijgen, zoveel is wel zeker. Dit zal met name gelden voor die bedrijven die toch al aan het infuus van de banken lagen (om maar in stijl te blijven).

Wereld Fondsen
Het zal niemand verbazen dat ook de aandelen en obligaties in onze fondsen vol geraakt worden. In tijden als deze gaan de goede met de kwade mee. Om dat illustreren: als er één aandeel in de portefeuille zou moeten profiteren van de huidige malaise is het wel de Chinese begrafenisonderneming Fu Shou Yuan. Helaas daalt ook dit aandeel in lijn met de rest, waaruit we mogen concluderen dat alle logica verdwenen is.

Waar we aan willen blijven herinneren is de kwaliteit van de ondernemingen. De keuze voor veelal internationaal actieve bedrijven met een sterke balans is een bewuste. Het zijn deze ondernemingen die vanwege hun omvang en vertegenwoordiging last hebben van het algemene sentiment, maar die ook als eerste uit de crisis naar voren komen.

Concreet hebben we de afgelopen periode benut om onze liquiditeiten in te zetten en de posities van de hardst gedaalde aandelen en obligaties te vergroten. Zo is er bijgekocht in Shell, SES, Komatsu, Gea, Teradyne en Total. De reden: we hebben olie nodig, robots, satellietverbindingen en machines.

Daarnaast hebben we van de gelegenheid gebruik gemaakt om de Zwitserse farmaciegigant Novartis aan de Wereld portefeuille toe te voegen. De koers is in lijn met de rest gedaald en we konden het aandeel met een korting van 35% aanschaffen.

Obligaties
Ook obligatiemarkten zijn in rep en roer. Bedrijfsleningen en leningen van financiële instellingen krijgen te maken met enorme koersverliezen. Dan zit de markt voor deze leningen ook nog eens volledig op slot, waardoor handelen vrijwel onmogelijk is geworden.

Het lijkt er op dat het afgelopen donderdag aangekondigde steunpakket van de Europese Centrale Bank nog niet de beoogde uitwerking heeft. Het afgelopen donderdag gelanceerde steunpakket is er op gericht om het financiële systeem van voldoende liquiditeiten te voorzien. De ECB beschouwt de huidige schok nog steeds als tijdelijk, maar heeft wel laten doorschemeren dat er ook actie van de Europese overheden verwacht wordt.

Gelukkig heeft de ECB de verleiding kunnen weerstaan om de officiële rentetarieven verder te verlagen. Als de huidige negatieve rentes hun inflatoire werk niet doen, dan zou het verder omlaag drukken van de officiële tarieven door de markten uitgelegd kunnen worden als paniekvoetbal.

We zullen de komende weken dan wel maanden met deze onzekerheden moeten omgaan. Maar het besef dat de ECB en de Europese overheden er alles aan zullen doen om het financiële systeem gaande te houden zal ook de financiële markten weer een steuntje in de rug geven en komen we tot de conclusie komen dat markten op een gegeven moment weer gaan normaliseren.

Vergaat de wereld?
Mensen vragen ons of we nu zenuwachtig worden? Een terechte vraag. Gelukkig kunnen we terugvallen op meer dan dertig jaar ervaring per persoon en beleggen we met ons hoofd in plaats van onze maag.

Bij een crisis als deze beginnen we altijd met de vraag: Vergaat de wereld? Als het antwoord op deze vraag ‘Neen’ is, trekken we ons vaste scenario uit de kast. Wat gebeurt er met de rente? Welke bedrijven komen in de problemen? Welke zullen overleven en als winnaars uit de strijd tevoorschijn komen?

Als we de antwoorden op deze vragen hebben, weten we ook welke stappen we moeten nemen. Een paar van deze stappen hebben we gezet.

Tot slot is het onze plicht om u te informeren en te adviseren hoe te handelen. In dit geval halen we het adagium van Buffett (een hamburgerliefhebber) nog maar eens aan: “Als de hamburgers in prijs dalen heffen we het halleluja aan in huize Buffett. Maar als aandelen in prijs dalen, worden beleggers plotseling zenuwachtig en durven ze niet te kopen.”

Advies
Voor diegene die nog twijfelen is ons advies: We kunnen niet voorspellen wat beurzen gaan doen en of koersen niet nog verder kunnen dalen. Wat we wel weten is dat beurzen vanaf de top met een procent of dertig, vijfendertig gedaald zijn.

Kies die bedrijven die zullen overleven en koop daar de aandelen van. Als je twijfelt, begin met de helft van wat je zou willen kopen en koop bij op lagere niveaus. Als je dat op een dag als vandaag niet durft, is het raadzaam om het geld op spaarrekening te houden en tevreden te zijn met die keuze.

Lees eerder verschenen nieuws in ons archief. Ron Boer schrijft op regelmatige basis columns over interessante zaken die spelen op de financiële markten. Wilt u een melding krijgen wanneer een nieuwe column verschijnt? Volg ons dan op LinkedIn of neem contact met ons op.